Jaren geleden las ik een boek van Nora van Riet met de titel: Helpen is leren. Deze titel heeft mij geraakt en is vervolgens een baken geworden voor mijn intervisie en supervisiestijl. De titel laat me nog steeds niet los. Want als helpen leren is, wat is dan leren? Ik wil graag met je delen wat ik over dit onderwerp te weten ben gekomen. Deze blog is een eerste aanzet. Wil je er meer over weten nodig me dan uit voor een inspiratiesessie.
Veiligheid
Ons brein is gericht op het constant zoeken naar 'veiligheid'. Elke voetstap die we zetten, elke handeling die we verrichten, elke interactie die we doen, constant staan onze hersenen aan en onderzoeken ze of ons lichaam 'veilig' is. Gelukkig realiseren we ons dit nauwelijks. Onze hersenen hebben een soort automatische piloot. Deze piloot wordt vooral bepaald door onze eerdere ervaringen, die een gevoelskwaliteit hebben gekregen: Veilig - niet veilig - neutraal.
Een voorbeeld: als we over straat lopen zullen onze hersenen dat registreren als veilig. Immers we hebben de route al meer gelopen en we lopen zonder na te denken. Onze hersenen vertellen dat het veilig is. Maar wat gebeurt er als plotseling een boom op de weg ligt of er liggen tegels los. Onze hersenen registreren dat gelijk en geven een gevoel af van onveiligheid. Het oranje lampje gaat branden. We worden voorzichtiger, we kijken naar de straat en zijn in staat om elk moment nog voorzichtiger te worden. Als we een week later weer op dezelfde plek lopen zal er direct een waarschuwing (de herinnering) komen dat deze plek gevaarlijk was. Met andere woorden; in eerste situatie leren we dat we de volgende keer voorzichtig moeten zijn.
De veiligheidsscan door onze hersenen is van grote invloed op ons gedrag, emotie en gevoel. In mijn eerdere blogs heb ik hier al over geschreven. Om de veiligheidsscan goed te kunnen doen geven onze herenen betekenis aan gebeurtenissen. Betekenissen kunnen zeer uiteen lopen. In de bovenstaande situatie kan betekenisgeving aan losse stoeptegels variëren van: de gemeente verwaarloost deze straat, een vrachtwagen heeft de tegels los gereden, de buurt is asociaal omdat ze niets doen of ik word oud omdat ik struikel over een stoeptegel.
Automatisch handelen
Voor ons doen en laten kan het twee grote consequenties hebben. De struikelsituatie wordt als klein incident weggezet. Een volgende keer zullen we voorzichtig zijn, maar het is niet meer dan dat. Dit wordt ook wel het 'automatisch handelen' genoemd. Hier boven heb ik het de automatisch piloot genoemd. Gelukkig hebben we deze piloot. We kunnen immers niet over elke situatie in ons dagelijks leven nadenken.
Soms wordt ons automatisch handelen verstoord. Een paar kleine voorbeelden. Als we te maken krijgen met 'vreemde' mensen, mensen die ons verbaal aanvallen, iemand die niet dezelfde normen hanteert. Professionals die mensen helpen komen vaak in aanraking met verstoringen.
Omgaan met verstoringen
Grofweg kan je op twee manieren omgaan met deze verstoringen. Geen aandacht aan besteden is natuurlijk voor de hand liggend. Je kan deze verstoringen ook onderzoeken, alternatieven overwegen en kijken hoe je het anders kan doen. Dit laatste proces wordt 'leren' genoemd.
Leren en intervisie
Professionals die andere mensen willen helpen krijgen regelmatig te maken met deze verstoringen. Intervisie is een veilig plek om deze verstoringen te onderzoeken en te brainstormen over andere manieren van omgaan met deze verstoringen.
Mijn vraag aan jou
Wil je meer weten over leren op je werk, dan kan ik een inspiratiesessie verzorgen voor je team/organisatie. Tijdens deze inspiratiesessie leg ik uit hoe onze hersenen functioneren zodat er wel/geen leren optreedt. Ik laat verder zien welke voorwaarden er nodig zijn zodat leren kan plaats vinden. Zo'n inspiratiesessie is een leuke manier om in een redelijk kort tijdsbestek meer van het thema 'leren' te weten te komen. Belangstelling? Klik op onderstaande knop.
Reactie plaatsen
Reacties