Sinds enige tijd geef ik intervisie aan een 11 tal groepjes professionals. Allemaal werkzaam in de non-profitsector. En terwijl ik dit doe, denk ik wel eens: dit had ik in mijn tijd ook willen hebben.
De professionals verwoorden het als volgt: “ik word eindelijk weer eens uitgedaagd in mijn denken, ik ben verrast hoe mijn persoon van invloed is bij cliënt contacten, eindelijk een moment om mijn ervaringen te delen met collega’s”. Dit zijn persoonlijke ervaringen. Uitspraken die een zeker effect van intervisie uitdrukken. Maar bij mij rijst de vraag of er nu ook onderzoek is gedaan naar de effectiviteit van intervisie. Is het effect van intervisie wetenschappelijk onderzocht en hoe zijn deze effecten te benoemen?
In deze blog beschrijf ik wat mijn zoektocht (ervaring en literatuur) heeft opgeleverd.
Samenvatting
De effecten van intervisie zijn op verschillende niveaus in te delen:
Op het individuele niveau
- Nemen de competenties van de professional toe. De ontwikkeling van deze competenties leidt er toe dat cliënten meer tevreden zijn over hun professional.
- Zorgt intervisie dat handelswijzen vergroot worden
- Krijgen professionals meer inzicht in hun handelen. De vraag blijft onbeantwoord of professionals hun gedrag nu ook daadwerkelijk blijvend veranderen. Met andere woorden: wordt er nu daadwerkelijk geleerd?
- Zorgt intervisie dat ervaringen gedeeld kunnen worden en andere werkwijzen onderzocht kunnen worden.
- Ontstaat verbinding tussen teamleden door meer uitwisseling van moeilijke situaties.
- willen professionals zich ook persoonlijk ontwikkelen. Een vaak gehoorde zin: hoe speelt mijn persoon een rol in mijn cliëntcontact.
Op teamniveau
- Wordt de hechtheid binnen het team vergroot omdat het onderling vertrouwen is toegenomen.
Op organisatieniveau:
- Hogere tevredenheidsscores van cliënten over hun professionals
- De ‘productie’ van het team neemt toe.
Behoeftes van professionals om met intervisie te beginnen.
Op dit ogenblik geef ik intervisie aan 11 groepen professionals van drie verschillende organisaties. Bij elkaar gaat het om ongeveer 88 professionals. Nu ik enige tijd bezig ben met intervisie doe ik een aantal constateringen:
- Vrijwel alle professionals waren hun leidinggevenden dankbaar dat ze intervisie krijgen.
- Ik merk een ontzettende behoefte om intervisie te gebruiken voor persoonlijke ontwikkeling. Ze willen allemaal de ‘diepte’ in gaan.
- Ik merk een ontzettende behoefte om te praten en te leren over beklemmende werksituaties of spannende contacten met collega’s.
- Iemand verwoordde het als volgt: ‘Eindelijk tijd om met elkaar te praten over een casus, er worden vragen gesteld waar ik nog nooit over nagedacht heb, we zijn eindelijk als team weer eens bij elkaar, er is structuur in ons gesprek met de mogelijkheid om af te wijken van onderwerp.
Ik ben nog voorzichtig om te praten over de effectiviteit binnen mijn intervisiegroepen. Daarom ben ik heel nieuwsgierig of er onderzoek is gedaan naar de effectiviteit van intervisie.
De effectiviteit van een professional.
De vraag die vooraf gaat aan de vraag naar de effectiviteit van intervisie is de vraag wat kenmerkend is voor de effectiviteit van een professional. Lambert (2010) beschrijft een professional die bewust is van zijn eigen functioneren, die openlijk en regelmatig twijfelt over zijn handelen. Ik vat het samen onder ‘nieuwsgierigheid’: is de professional bereid naar andere werkwijzen of nieuwe invalshoeken te kijken?
Effectiviteit en intervisie
De vraag is hoe intervisie een bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van nieuwsgierigheid, twijfel en bewustzijn van eigen functioneren. Eerst maar eens starten met het zoeken op internet. Ik vond een artikel van het Nederlands Jeugd Instituut. Geschreven door Rietveld en Rooijen-Mutsaers (2012) dat gaat over de werking van supervisie, intervisie en coaching.
In dit artikel worden twee onderzoeken beschreven. Het eerste onderzoek is van Neeleman (2008), die de volgende effecten concludeert:
- Professionals zijn na een traject zelfverzekerder en competenter.
- De hechtheid binnen het team is versterkt door een toenemend onderling vertrouwen. In de gesprekken durven de deelnemers zich kwetsbaar open te stellen. Hierdoor kan er geoefend worden met gedrag en kan er samen overlegd worden.
- Professionals geven elkaar meer complimenten naar mate er meerdere bijeenkomsten zijn geweest. Het geven van complimenten is niet alleen een belangrijke positieve bekrachtiger van nuttig gedrag (Cauffman, 2003), maar draagt ook bij aan zelfvertrouwen en hoop (De Jong en Berg, 2001).
- Het enthousiasme, de tevredenheid en trots op het eigen team functioneren is gedurende de intervisie toe genomen.
- Het team draait een hogere productie dan teams die geen intervisie hebben gehad.
- Cliënten van de professionals geven een hoger tevredenheidscijfer voor de hulpverlening.
- De intervisie leidt niet alleen tot inzicht, maar ook tot gedragsverandering.
- Professionals zijn zich meer bewust dat de cliënt verantwoordelijk is voor het oplossen van zijn eigen problemen. Van de professional vraagt dit om de cliënt te ondersteunen in zijn/haar denken.
Het tweede onderzoek is van De Haan & De Ridder (2003). Dit onderzoek noemt de volgende effecten:
- Professionals vonden intervisie waardevol en beschouwden het als een leertraject.
- Professionals hebben vooral geleerd van de verkregen feedback van collega’s, het doorvragen naar de kern en het uitdiepen van een casus
- Bestaande werkwijzen en contacten op het werk veranderende nauwelijks.
- Intervisie leidt wel tot nieuwe inzichten, maar niet tot gedragsverandering.
- Intervisie wordt door professionals als waardevol beschouwd en als een leertraject ervaren
Op internet kwam ik nog een derde onderzoek tegen. Bellersen en van Lee (2020) deden onderzoek naar de effectiviteit van intervisie. Voor dit onderzoek deden 20 organisatieadviseurs mee die waren geselecteerd uit 200 leden. Uit dit onderzoek kwamen de volgende conclusies:
- De meerwaarde is reflectie: de voorgehouden spiegel, met een ander perspectief kijken naar een vraagstuk.
- De eigen verantwoordelijkheid van de cliënt bij het oplossen van zijn/haar problemen staat centraal in het hulpverleningsproces.
- Meerdere bijeenkomsten zorgen voor verdieping van intervisie.
- De diepgang van de gesprekken hangt in belangrijke mate ook af van een ervaren intervisor of de facilitator.
- Professionals zijn bewuster van hun eigen handelswijze en het handelingsrepertoire wordt vergroot.
Mijn vraag aan jou!
Herken jij de bovengenoemde effecten van intervisie? Misschien als intervisor of zeker zo interessant als intervisant? Ik wil ook heel graag van je weten of je effecten heb bemerkt die ik niet heb beschreven. Laat me weten.. Ik ben erg nieuwsgierig.
Literatuurverwijzing
Bellersen en van Lee (2020). De meerwaarde van intervisie. Effect op de beroepspraktijk van organisatiedeskundigen en -adviseurs. Gevonden op internet 13 april 2023 - https://ooa.nl/wp-content/uploads/2023/01/Verslag-Onderzoek-intervisie-OOA-DEF.pdf
Reactie plaatsen
Reacties